The Big Lebowski (1998) Regie: Joel Coen Scenario: Joel en Ethan Coen Met: Jeff Bridges, John Goodman, Steve Buscemi, Julianne Moore, David Huddleston, Philip Seymore Hoffman, Peter Stormare e.a.
Vandaag kijken we naar een all-time klasieker, The Big Lebowski. Een film die je gezien moet hebben en daarom laat ik hem ook nu, bijna vijftien jaar later voorbij komen. De basisverhaal lijn in deze rolprent is eigenlijk redelijk simpel. (Daar houden we van) Jeffrey “the dude” Lebowski is een man die het rustig aan doet en dingen niet te serieus neemt. Beetje bowlen, jointje er bij, White Russian in de hand. Het leven is al vreemd genoeg na de jaren zestig. Zijn leven word echter overhoop gehaald wanneer hij op een avond word bezocht door twee zware jongens die geld komen innen. Het geboefte Woo en z’n duidelijk niet golfende, blonde handlanger werken voor de maffioso en porno producent Jacky Threehorn. (Met zo’n naam wil je gewoon bij de maffia Ze komen geld halen wat Bunny Lebowski verschuldigd is. Nadat de dude ze heeft uitgelegd dat hij niet de Lebowski is die ze zoeken (Hij is niet getrouwd, de toiletbril staat toch omhoog?) en ze zijn tapijt bevuild hebben druipen ze af. Shit happens, fuck it…lets go bowling, zou je denken. Maar hé ..je moet een lijn trekken in het zand. Alles goed en wel maar op je tapijt laten pissen door een of andere chinaman is een ander verhaal. The dude gaat op zoek naar de andere Lebowski om te worden gecompenseerd voor zijn bevuilde tapijt. Het is zijn vrouw, dus dan moet je ook op zijn tapijt zeiken. Zeker niet op dat van the dude. Hij word bijgestaan door zijn bowlingmaatje Walter een nog steeds worstelend met zijn Vietnam verleden veteraan, die nogal een probleem heeft met zijn agressie. Naast hem zien we ook Donny, een kind wat het midden van een film binnen loopt, als bowling maatje van the dude. Wat als een simpel verhaal begon rolt zich als een waar tapijt met vlekken uit tot een alles behalve eenvoudig op te lossen verhaal. Een verhaal wat een hele grote Lebowski nodig heeft.
De film staat zonder enige twijfel op nummer één in mijn lijst van favoriete aller-tijden. Nog elke keer dat ik hem zie ontdek ik wel iets nieuws vreemd genoeg. Het is gewoon meesterlijk te zien hoe het verhaal zich openbaart en uitgroeit tot een avontuur-noir die zijn weerga niet kent. Het blijft nog steeds moeilijk uit te leggen hoe een paar bowlers dit verhaal verwerken maar ze doen het met ballen mag ik wel zeggen, want the Big Lebowski heeft zeker dat. De humor in deze film is uiterst subtiel ingelegd wat ook al weer een reden is deze film meerdere keren te zien. Je valt als je niet uitkijkt op sommige momenten in een ware lachkick. De dialogen zijn geschreven om van te genieten en daar hebben de Coens echt de spijker op zijn kop geslagen. Dat kunnen ze over het algemeen wel. De spijker op zijn kop in een plank op de vloer.
De film is in rap tempo tot een ware cultfilm gegroeid. Elk jaar worden er Big Lebowski festivals georganiseerd waarop de bezoekers verkleed komen als personage, decor, gebruiksvoorwerp of iets anders gerelateerd aan de film. Fans bezoeken de set en locaties waar de film is geschoten. Er zijn ik weet niet hoeveel collectors items en dvd-boxen. Meer en meer T-shirts zijn er, ook in Nederland, te krijgen en er is zelfs een on-line church of the latter day dude. Ik wil nog steeds een muismat/vloerkleed zien te bemachtigen want that really ties my desks together, zolang Woo er niet achter gaat zitten dan.
De film werd voor een ruime vijftien miljoen gemaakt en bracht wereldwijd 45 op. Wat teleurstellend was als je je bedenkt dat Fargo, ook van de Coen brothers. 7 miljoen koste en 60 opbracht. (En waar ze ook nog twee Oscars mee wonnen, waaronder beste script en beste actrice). De film heeft het dan ook niet goed gedaan in bioscopen in America en Engeland.
Wat grappig is aan het Lebowski publiek, waaronder een aantal zeer bekende critici (Die later hun mening hebben bijgesteld over de film) is het feit dat veel mensen die de film de eerste keer ziet meestal denken… “Was dit het?” Niet echt heel bijzonder en je kan er niet de vinger opleggen. Toch…gaan ze hem een tweede keer, al duurt het misschien even, zien en dan denken ze: “Hij is toch wel erg goed, die gaan we nog een keer zien!” and so on… Misschien niet handig als je een film maakt die wat op moet brengen. Maar wel handig als je een film maakt waar ze over honderd jaar nog over praten. Want… The dude abides.
Er gaan al jarenlang geruchten over een eventueel vervolg en af en toe steekt er weer een nieuwe de kop op. Ik zelf heb op een bepaald moment gedacht, geen gek idee, als de Coens het maar doen. Hoe graag we ook opnieuw zouden willen genieten van dialogen en situaties waar de dude en Walter in kunnen komen, een vervolg film is alleen weggelegd voor films die het oude niveau kunnen overtreffen of evenaren. Wat leuk is voor een actiefilm of een redelijk slappe komedie. Misschien nog een serie als Bond of star wars/trek. Maar voor The Big Lebowski niet. Ik hoop dat als het ooit zover komt ik er naast zit, maar om eerlijk te zijn hoop ik dat het nooit zover komt. Als ik de Coen Brothers een beetje kan inschatten, zal dat ook niet gebeuren. Het is een op zichzelf staand avontuur met een kop en een staart zogezegd Het kan echt volgens mij alleen maar verschrikkelijk slecht worden. Wat mij betreft trekken we hier en nu gewoon een streep in het zand. Nothing is fucked here man!
Ziet u graag een bepaalde film beoordeeld? Laat het ons weten in de commentarenbox of per mail op old_harry@live.nl en wij geven onze ongezouten mening en een kijkcijfer.
1 Totaal niet zien!
2 Niks van verwachten.
3 Als je niks beters te doen hebt.
4 De moeite waard.
5 Goed voor een leuke avond.
6 Mag je niet missen!